[Giải thích]- Kế hoạch cho Hội nghị Thượng đỉnh Khí hậu COP28 năm nay là gì?

Sharing by Hàng Hóa Futures, 2023 11 27,

Sau một năm nóng kỷ lục và hạn hán, hội nghị thượng đỉnh khí hậu của Liên Hợp Quốc năm nay sẽ tập trung vào một loạt các vấn đề gây tranh cãi mà các nước đang cố gắng tìm kiếm sự đồng thuận trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu, bao gồm việc liệu có nên loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch và làm thế nào để tài trợ cho quá trình chuyển đổi năng lượng ở các nước đang phát triển.

Đây là những vấn đề then chốt trong các cuộc đàm phán COP28 kéo dài hai tuần bắt đầu từ ngày 30/11 ở Dubai:

ĐÁNH GIÁ TIẾN ĐỘ ỨNG PHÓ VỚI BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

Nhiệm vụ chính của COP28 là đánh giá lần đầu tiên về tiến độ của các nước trong việc đáp ứng mục tiêu của Thỏa thuận Paris năm 2015 về giới hạn mức tăng nhiệt độ toàn cầu ở mức "đáng kể dưới" 2 độ C, trong khi mục tiêu nhắm tới là mức 1,5 độ C.

Do nỗ lực toàn cầu đang bị tụt lại, các nước sẽ cố gắng đạt được thỏa thuận về một kế hoạch trong "đánh giá toàn cầu" này để đưa thế giới trở lại đúng hướng đáp ứng các mục tiêu khí hậu, có thể bao gồm các bước khẩn cấp hướng tới cắt giảm phát thải CO2 hoặc tăng cường đầu tư vào công nghệ xanh.

Khi các cuộc đàm phán COP28 bắt đầu, các nước đang bất đồng về việc liệu quá trình "đánh giá toàn cầu" này có nên đặt trách nhiệm lên tất cả các nước hay chỉ các nước giàu có nhất thế giới, do họ đã thải ra phần lớn các khí gây hiệu ứng nhà kính về mặt lịch sử.

Dự kiến các nước sẽ cập nhật các mục tiêu và kế hoạch cắt giảm phát thải quốc gia của họ vào năm 2025.

TƯƠNG LAI CỦA NHIÊN LIỆU HÓA THẠCH

Những cuộc đàm phán khó khăn nhất tại Hội nghị COP28 có thể tập trung vào vai trò trong tương lai của nhiên liệu hóa thạch, và liệu các nước có cam kết bắt đầu loại bỏ việc sử dụng than đá, dầu mỏ và khí gas thải CO2 hay không.

Các nước đã đồng ý tại COP26 để giảm dần việc sử dụng than đá, nhưng họ chưa bao giờ đồng ý từ bỏ hoàn toàn nhiên liệu hóa thạch - nguồn phát thải gây hiệu ứng nhà kính chính.

Hoa Kỳ, Liên minh Châu Âu và nhiều nước dễ bị tổn thương do biến đổi khí hậu đang nhấn mạnh vào một thỏa thuận cuối cùng tại COP28 ràng buộc các nước phải loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch. Nhưng Nhóm 20 nước đã không đồng ý về vấn đề này tại hội nghị thượng đỉnh vào tháng 7, và các nước bao gồm Nga đã nói họ sẽ phản đối việc loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch.

Trong khi Chủ tịch sắp nhậm chức của COP28 Sultan al-Jaber thuộc Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất đã nói việc giảm dần nhiên liệu hóa thạch là "không thể tránh khỏi", các nước đang chờ xem Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất có thúc đẩy các nước giàu dầu khác ủng hộ ý tưởng này tại COP28 hay không. Jaber đã phải đối mặt với chỉ trích về vai trò kép của ông với tư cách là người đứng đầu công ty dầu khí nhà nước ADNOC của Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất, và chủ tịch sắp nhậm chức của các cuộc đàm phán về khí hậu.

CÔNG NGHỆ ĐỐI PHÓ VỚI PHÁT THẢI

Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE) và các nước khác có nền kinh tế phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch muốn Hội nghị các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP28) tập trung vào các công nghệ non trẻ được thiết kế để bắt giữ/thu giữ và lưu trữ phát thải CO2 dưới lòng đất.

Trong khi Cơ quan Năng lượng Quốc tế cho biết các công nghệ giảm phát thải này rất quan trọng để đáp ứng các mục tiêu khí hậu toàn cầu, chúng cũng rất đắt đỏ và hiện không được sử dụng trên quy mô lớn. Liên minh châu Âu (EU) và các bên khác lo ngại rằng chúng sẽ được sử dụng để biện minh cho việc tiếp tục sử dụng nhiên liệu hóa thạch.

TĂNG CƯỜNG NĂNG LỰC NĂNG LƯỢNG SẠCH

Các nước sẽ xem xét đặt mục tiêu tăng gấp ba lần năng lực năng lượng tái tạo và tăng gấp đôi tiết kiệm năng lượng vào năm 2030 - một đề xuất được đưa ra bởi Liên minh châu Âu, Hoa Kỳ và chủ tịch COP28 của Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất.

Điều này dường như sẽ nhận được sự ủng hộ rộng rãi, với các nền kinh tế lớn G20 bao gồm Trung Quốc đã ủng hộ mục tiêu năng lượng tái tạo. Nhưng EU và một số nước dễ bị tổn thương do biến đổi khí hậu nhất quán kết hợp cam kết tăng cường năng lượng tái tạo với việc loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch, thiết lập một cuộc đối đầu.

TÀI CHÍNH CHO CHI PHÍ CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

Giải quyết biến đổi khí hậu và hậu quả của nó sẽ cần một lượng đầu tư kinh khủng - nhiều hơn nhiều so với ngân sách mà thế giới đã dành cho đến nay.

Các nước đang phát triển sẽ cần ít nhất 200 tỷ đô la mỗi năm vào năm 2030 để thích ứng với tác động khí hậu ngày càng xấu đi như nước biển dâng ở ven biển hoặc bão, theo Liên Hợp Quốc. Ngoài ra, họ sẽ cần tài trợ để giúp thay thế năng lượng ô nhiễm bằng các nguồn sạch.

Cũng có chi phí cho thiệt hại đã và đang được gây ra bởi các thảm họa khí hậu. Tại COP28, các nước sẽ có nhiệm vụ thiết lập một quỹ "tổn thất và thiệt hại" để giúp đỡ với điều này, mà các quốc gia đang phát triển cho rằng ít nhất nên mở khóa 100 tỷ đô la vào năm 2030.

Những con số khổng lồ này làm cho các cuộc đàm phán khí hậu của Liên Hợp Quốc căng thẳng.

Các quốc gia dễ bị tổn thương muốn chi nhiều tiền hơn cho việc thích ứng với một thế giới chắc chắn sẽ ấm lên trong vài thập kỷ tới. Họ muốn các quốc gia giàu có, những nước có lượng phát thải CO2 trong quá khứ đã gây ra phần lớn biến đổi khí hậu, phải trả tiền.

EU và Hoa Kỳ đã nói rằng họ sẽ đóng tiền vào quỹ thiệt hại khí hậu tại COP28, nhưng họ cũng nói về nhu cầu tài chính tư nhân để giúp đỡ. Các nước giàu có cũng phải đối mặt với áp lực để chứng minh rằng họ đã đáp ứng cam kết tài trợ khí hậu bị chậm trễ, cung cấp 100 tỷ đô la mỗi năm cho các nước đang phát triển.

'THỎA THUẬN SONG PHƯƠNG'

Bên ngoài các cuộc đàm phán chính thức của Liên Hợp Quốc, các chính phủ và công ty sẽ đưa ra các tuyên bố của riêng họ.

Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất dự định ra mắt một cam kết tự nguyện từ các công ty dầu khí nhằm cắt giảm phát thải, trong một nỗ lực đưa ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch tham gia vào cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.

Các sáng kiến khác dự kiến được công bố bên lề Hội nghị COP28 bao gồm các cam kết kiềm chế phát thải khí nhà kính methane, giới hạn phát thải từ điều hòa không khí và hạn chế tài chính tư nhân cho các nhà máy than.