Phòng ngừa rủi ro khí hậu là trọng tâm của COP28 đối với các nước nghèo hơn

Sharing by Hàng Hóa Futures, 2023 11 30,

Các nước thu nhập thấp đang gặp khó khăn trong việc tiếp cận bảo hiểm, trái phiếu thiên tai và các cơ chế phòng ngừa rủi ro khác có thể giúp bảo vệ họ khỏi những tác động kinh tế do biến đổi khí hậu, theo các nguồn tin của Reuters.

Việc giúp đỡ các nước này, những nước đang phải đối mặt với một số rủi ro lớn nhất từ biến đổi khí hậu, tiếp cận các công cụ này sẽ là mục tiêu chính trong các cuộc đàm phán về khí hậu COP28 đang diễn ra ở Dubai.

Các tổ chức cho vay đa phương và các nước giàu có đặt mục tiêu tài trợ cho một quỹ đặc biệt về thiên tai khí hậu, đề xuất các "điều khoản về thiên tai" của riêng họ trong các khoản vay mới và tạo điều kiện cho các cấu trúc cho vay khác như một cách để che chắn các quốc gia dễ bị tổn thương khỏi những hậu quả kinh tế của lũ lụt, cháy rừng, hạn hán và các hiện tượng thời tiết cực đoan khác.

Các nỗ lực này diễn ra chậm chạp, gặp nhiều khó khăn về chính trị và từng phần, nhưng việc mở rộng sự bảo vệ ngày càng trở nên quan trọng đối với các chính phủ và thiết yếu đối với hàng chục nước đang nổi lên, nơi thiệt hại có thể lên tới 100% GDP.

Tham vọng đạt được kết quả tại COP28 đã có khởi đầu tốt đẹp vào ngày khai mạc thứ Năm khi các nước thông qua kế hoạch cho quỹ thiên tai khí hậu, sau nhiều tháng đàm phán.

"COP28 là cơ hội để lan truyền thông điệp rằng tốt hơn hết là chi tiền cho các biện pháp phòng ngừa trước, thay vì chờ đợi thảm họa xảy ra rồi mới vội vã ứng phó," ông Ekhosuehi Iyahen, Tổng thư ký Diễn đàn Phát triển Bảo hiểm (IDF), một nhóm dẫn đầu bởi ngành công nghiệp nhằm thúc đẩy bảo hiểm cho các thị trường phi truyền thống, nói.

Có vô số lựa chọn bảo vệ tài chính, bao gồm cả tài chính được sắp xếp trước (PAF) như trái phiếu thiên tai, bảo hiểm theo thông số và các cấu trúc cho vay khác như các nhóm rủi ro đảm bảo khoản thanh toán nhanh hơn và cố định trong trường hợp thảm họa.

Các công cụ khác nhau được sử dụng đối với các quy mô và tần suất rủi ro khác nhau, ví dụ như trái phiếu thiên tai cho bão và động đất, các nhóm rủi ro cho hạn hán và lũ lụt.

Tuy nhiên, việc tiếp cận các nguồn tài chính này là rất khó khăn đối với nhiều quốc gia giữa gánh nặng nợ nần trừng phạt, bị làm trầm trọng thêm bởi các đợt tăng lãi suất toàn cầu gần đây.

NỢ NẦN VÀ CHI PHÍ

Tổng giá trị PAF (Quỹ tài chính phòng ngừa thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu) là khoảng 5 tỷ USD trong giai đoạn 2017-2021, nhưng chỉ có 200,8 triệu USD đến được các nước thu nhập thấp, theo một báo cáo gần đây của Trung tâm Bảo vệ Thảm họa (CDP) có trụ sở tại London. Con số này tương đương với 3,7% tài chính phát triển quốc tế dành cho PAF, báo cáo cho biết.

"Việc giải quyết 'khoảng cách tiếp cận' này đòi hỏi sự hợp tác và phối hợp quốc tế", ông Iyahen của IDF nói, đề xuất việc cung cấp các khoản tài trợ hoặc hỗ trợ tài chính khác để trang trải phí bảo hiểm bắt buộc có thể giúp ích.

Khoảng 60% các nước thu nhập thấp đang ở mức nợ nần cao hoặc có nguy cơ nợ nần cao, CDP cho biết.

"Các chính phủ đang phải đối mặt với các quyết định ưu tiên ngày càng khó khăn, có khả năng tác động tiêu cực đến nhu cầu về PAF do chính phủ tài trợ trực tiếp", các tác giả báo cáo CDP Michèle Plichta và Lydia Poole nói.

Để giúp củng cố khả năng phục hồi của các nước và thúc đẩy khu vực tư nhân hành động, Ngân hàng Tái thiết và Phát triển Châu Âu (EBRD) có kế hoạch cung cấp các điều khoản trong các khoản vay chủ quyền cho phép tái cơ cấu nợ tự động sau một thảm họa.

"Điều này có thể sẽ được đề xuất với các nước dễ bị tổn thương hơn trước các thảm họa tự nhiên như lũ lụt, động đất, hạn hán...," Chủ tịch EBRD Odile Renaud-Basso nói mà không đưa ra chi tiết.

Các tổ chức đa phương khác cũng có thể đưa ra các thông báo tương tự tại Hội nghị COP28.

TĂNG CHI PHÍ

Theo tái bảo hiểm Swiss Re SRENH.S, thiệt hại bảo hiểm toàn cầu do thảm họa tự nhiên gây ra đạt 50 tỷ đô la trong nửa đầu năm 2023, chiếm khoảng một phần tư trong tổng số 194 tỷ đô la thiệt hại, theo ước tính của công ty môi giới bảo hiểm Aon AON.N.

Một số quốc gia đang liên kết lại với nhau thành các "Quỹ rủi ro" cùng với các công ty bảo hiểm và tái bảo hiểm để chia sẻ gánh nặng.

Chẳng hạn, Chương trình Hợp tác Kinh tế Khu vực Trung Á nhằm mục tiêu đạt được sự đồng thuận về phát hành trái phiếu cứu trợ thảm họa và cơ sở chuyển giao rủi ro khu vực, Chuyên gia Bảo hiểm và Tài chính Rủi ro Thảm họa Cấp cao của ADB, Thomas Kessler, đã nói với Reuters.

Một số nền kinh tế mới nổi lớn hơn đã có các điều khoản được đưa ra; Mexico có thể sẽ nhận được khoản thanh toán khoảng 62,5 triệu đô la từ một trái phiếu thảm họa sau khi cơn bão Otis gây ra thiệt hại chết người vào tháng Mười. Tuy nhiên, những ví dụ như vậy là hạn chế.

Trong bối cảnh nỗ lực cung cấp thêm bảo hiểm, quỹ tổn thất và thiệt hại do LHQ dẫn đầu được phê duyệt tại COP vào thứ Năm có thể là nguồn tài trợ then chốt.

Các thành viên COP sẽ nghiên cứu vào ngày 1 tháng 12 một báo cáo từ Viện Lãnh đạo Bền vững Đại học Cambridge, trong đó nêu rằng quỹ có thể giúp các quốc gia dễ bị tổn thương nhất giảm bớt tác động từ thiên tai chỉ với 10 triệu USD mỗi năm cho mỗi quốc gia.

"Chúng tôi sẵn sàng mở rộng bảo vệ khí hậu thông qua các hệ thống cảnh báo sớm, tiền mặt dự phòng, bảo hiểm khí hậu và các dự án kháng cự cộng đồng," Giám đốc Khí hậu và Giảm thiểu Rủi ro Thiên tai của Chương trình Lương thực Thế giới Liên Hợp Quốc Gernot Laganda nói. "Nhưng (chúng tôi) cần sự tham gia mạnh mẽ hơn của các nhà tài trợ khí hậu và phát triển để cho phép sự bảo vệ quan trọng này."